کتیبه های ضریح شیر و شکر امام رضا (ع) از منظر مبانی اعتقادی شیعه

Authors

اسراء صالحی

دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد رشته پژوهش هنر، دانشگاه کاشان، شهر اصفهان ابوالقاسم دادور

استاد دانشکده هنر دانشگاه الزهرا، دانشگاه الزهرا(س) ، شهر تهران، استان تهران مهدی مکی نژاد

استادیار عضو هیات علمی فرهنگستان هنر، شهر تهران، استان تهران

abstract

ضریح سازه ای منحصراً شیعی است که تزئینات و کتیبه های نقش بسته بر آن، با تأمل و دقت خاصی از منظر عقاید شیعه انتخاب می شود. ضریح شیر و شکر چهارمین ضریح قرار گرفته بر مضجع شریف امام رضا (ع) بوده است که در نیمۀ شعبان سال 1379 ه.ق. در محل قبر نصب شده است. طراحی این ضریح توسط استاد محمد تقی ذوفن صورت گرفته و ناظر ساخت و پژوهشگر انتخاب کتیبه های ضریح مرحوم ابوالحسن حافظیان بوده است. کتیبه های این ضریح شامل سورۀ یس، سورۀ انسان، اسماء الهی، احادیثی در شأن امام رضا(ع) و اسماء چهارده معصوم (ع) است که اکثراً به خط زیبای ثلث کتابت شده است. به علت مرمت های صورت گرفته بر این ضریح، در کتیبه های آن تغییراتی ایجاد شده به صورتی که تعدادی از این کتیبه ها با نقوش اسلیمی فلزی تعویض شده است و تعدادی از اسماء الهی از قسمت تاج ضریح برداشته شده اما دیگر کتیبه ها کمتر دستخوش تغییرات بوده است. این مقاله سعی بر آن دارد تا کتیبه های ضریح شیر و شکر به تفصیل معـرفی گردد و با توجه به مرمت های انجام شده تغییرات ذکر شود. سؤال پژوهش این است که آیا انتخاب کتیبه های ضریح اعم از آیات، اسماء الهی و احادیث با توجه به اعتقادات شیعه و شأن امام رضا (ع) دلایل خاصی داشته است؟ این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است و جمع آوری اطلاعات و تصاویر به صورت، میدانی و کتابخانه ای بوده است. در نتیجۀ این مطالعه روشن گردید که متن کتیبه های انتخاب شده برای کتابت بر ضریح با علم به باطن آیات و احادیث همراه است و زایر در هنگام زیارت هم از نظر معنوی و هم از نظر بصری با ضریح و علی الخصوص ولی مدفون ارتباط بر قرار می سازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کتیبه‌های ضریح شیر و شکر امام رضا (ع) از منظر مبانی اعتقادی شیعه

ضریح سازه‌ای منحصراً شیعی است که تزئینات و کتیبه‌های نقش‌بسته بر آن، با تأمل و دقت خاصی از منظر عقاید شیعه انتخاب می‌شود. ضریح شیر و شکر چهارمین ضریح قرار گرفته بر مضجع شریف امام رضا (ع) بوده است که در نیمۀ شعبان سال 1379 ه.ق. در محل قبر نصب شده است. طراحی این ضریح توسط استاد محمد‌تقی ذوفن صورت گرفته و ناظر ساخت و پژوهشگر انتخاب کتیبه‌های ضریح مرحوم ابوالحسن حافظیان بوده است. کتیبه‌های این ضریح ...

full text

پژوهشی بر ضریح های امام رضا (ع) در موزه آستان قدس رضوی از منظر طرح، نقش، کتیبه و مفاهیم آن

چکیده: احترام و علاقه قلبی شیعیان از دیرباز بر خاندان پیامبر اسلام (ص) آشکار بوده است، همانا این احترام در محل دفن این بزرگـواران با قـرار دادن صـندوقی چـوبین و یا ضـریحی نمـایان مـی گشته است که این امر زیارت ولی مـدفـون را بر زواران راحـت تر و آسان تر می نماید. مضجع شریف امام رضا(ع) از حدود دویست سال پس از شهادت ایشان به بعد مزین به سنگ قبر و صندوق قبر های متفاوتی از جنس سنگ و چوب می شود....

بررسی تطبیقی مضمون کتیبه های مسجد گوهرشاد و مبانی اعتقادی شیعه در دورۀ تیموری و صفوی

کتیبه ها به عنوان عناصر معنایی و تزئینی در معماری اسلامی از ابزارهای مهم در جهت گسترش عقاید و سیاست های مذهبی حکومت ها بر مردم به شمار می روند و، به لحاظ ماهیت مکتوب خود، بیانگر ایده ها و اندیشه های هر عصرند. مسجد گوهرشاد مشهد به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی اسلامی از تزیینات و کتیبه های مختلفی با مضامین دینی برخوردار است که در دوره های مختلف تاریخی بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته ...

full text

آرمان شهر اسلامی از منظر امام رضا(ع)

     توجه به کلام و تاثیر آن بر مخاطب از اصلی‌ترین ویژگی‌های سیره امامان معصوم(ع) است. کلام در لایه‌های عمیق ذهن و قلب افراد رسوخ می کند و رفیق همیشگی زندگی وی می‌گردد. بهترین شاهد مثال بر این گفته معجزه پایه گذار مکتب اسلام یعنی قرآن است که از جنس کلام است. در بیشتر سخنان و نصایح امام رضا(ع) رد پای اصول اخلاقی و آموزه‌های قرآنی به صورت مستقیم وغیر مستقیم دیده می‌شود؛ سخنا...

full text

پویشی مفهومی در یافتن ارتباط صورت ظاهری با معانی نهفته در ساختار ضریح امام رضا (ع)

یادمان­های ماندگار در حوزه فرهنگ، مذهب و تاریخ ملل به پیشینه جامعه و ژرفای تفکر هر قوم وابسته است. این آثار ارزشمند به درک وسیع، حکمت متعالی، آداب و ادب رایج زمانه، اخلاق و فرهنگ دینی و ملی متصل بوده و محصول قوام یافته آن به فن و مهارت آراسته شده است. ضریح به عنوان شاهکاری در میان هنر، مهارت و صنعت و ترکیبی از مجموعه­ی هنرهای صناعی، محلی برای حفاظت و صیانت از مضجع ذراری پاک نبوی (ص) مورد استفاد...

full text

اصول و مبانی شورا از منظر امام علی(ع)

شورا از اصول بدیهی و ضروری اسلام است که در ادارة امور جامعه و تحکیم روابط اجتماعی نقشی به‌سزا دارد. این امر مهم و حیاتی را ضوابط و معیارهایی است که رعایت آنها آدمی را در تصمیم‌گیری‌ها از خطا و لغزش مصون می‌دارد و تلاش وی را در دفع مضار و جلب منافع و مصالح عمومی به نتیجه می‌رساند. ازاین‌رو، هیچ کس از مشورت‌جویی و نظرخواهی و بهره‌‌گیری از آرا و افکار و تجارب مشاوران متعهّد و متخصّص بی‌نیاز نیست. عل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نگره

جلد ۱۱، شماره ۴۰، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023